Uciekinierzy

 Uciekinierzy, Ulf Stark, il. Kitty Crowther, tł. Katarzyna Skalska, Zakamarki 2023.

"Uciekinierzy" – ostatnia z powieści Ulfa Starka ukazała się w rok po jego śmierci. Kontynuacja świetnej, na poły autobiograficznej trylogii osadzonej w podsztokholmskim Stureby zamyka serię subtelną opowieścią o odchodzeniu. 

Prostota, humor, wzruszenie – nie sposób przecenić ogromnej staranności z jaką Ulf Stark stworzył dziecięce opowiadania, których bohaterem jest on sam i jego rodzina. Autofikcja – łączenie fikcji literackiej z materią osobistych doświadczeń autora stało się paliwem do powstania książek, które bardzo wnikliwie badają przestrzeń między teraz a wtedy, między dorosłym autorem a dorastającym Ulfem. Jako fanka serii dostrzegam w niej przede wszystkim dużą dozę szczerości, która nie opiera się na szczegółowym dociekaniu, co jest prawdą, a co nie, ale na świetnym zobrazowaniu perspektywy, emocji i doświadczeń młodego chłopaka. Dziecięcy narrator towarzyszy bohaterowi w bardzo naturalny sposób, jednocześnie dorosły autor rzuca na historię cień trafnej refleksji.

"Uciekinierzy" w piękny i finezyjny sposób mierzą się z tak lubianą przez skandynawskich autorów relacją między wnukiem a dziadkiem. Napisana ze swadą, niepozbawiona szelmowskiego mrugnięcia okiem do czytelnika historia wykradzenia dziadka z domu opieki i zabrania do domku na wyspie, staje się pretekstem do opowiedzenia o tym, co w życiu najważniejsze. Śmiech i łzy wzruszenia mieszają się w doskonałej proporcji. Pozostaje też miejsce na subtelne niedopowiedzenie, które tworzy przestrzeń do własnej refleksji.

Książce towarzyszą charakterystyczne ilustracje Kitty Crowther (znanej polskim czytelnikom z picturebooków od Wydawnictwa Dwie Siostry). Narysowane w stu procentach kredkami, w nieco przerysowany sposób ukazują ludzką fizjonomię. Cienkie wielokolorowe pasma, tak typowe dla stylu ilustratorki, przenikają się z mrocznymi cieniami. Ilustracje idealnie dopełniają napisane słowem słodko-gorzkie obrazy ludzkich relacji.

• Magiczne tenisówki mojego przyjaciela Percy'ego

• Mój przyjaciel szejk w Stureby

• Mój przyjaciel Percy, Buffalo, Bill i ja