3/30/2022

Britannica. Nowa encyklopedia dla dzieci

 Brittanica. Nowa encyklopedia dla dzieci, opr. Christopher Lloyd, tekst: Michael Bright, John Farndon, Jacob F. Field, Abigail Mitchell, Cynthia O'Brien, Jonathan O'Callaghan, il. Marc Ruffle, Jack Tite, tł. Anna Bereś, Kropka 2021.

8 sekcji tematycznych, 424 strony i prawie 2 kilogramy wiedzy. Zwykle jestem sceptyczna wobec takich encyklopedii. Tym razem mam poczucie, że ten pokaźny zespół specjalistów odwalił naprawdę niezłą robotę.

Co mnie zwykle drażni w encyklopediach obrazkowych? Chaos. Feeria kolorów, pomieszane kroje pisma, brak strategii doboru informacji i wizualnego połączenia elementów strony. W efekcie nawet dorosły, co dopiero dziecko, męczy się po krótkiej chwili i traci zainteresowanie tematem. Tymczasem między klasyczną encyklopedią PWN a pseudo wydaniami à la lata 90. jest jeszcze spora przestrzeń.

 Chwała Christopherowi Lloydowi, że udało mu się spiąć w całość pracę sześciu autorów i dwóch ilustratorów tak, że nie widać szwów. Mark Ruffle i Jack Tite zjedli zęby na rysowaniu książek non fiction dla dzieci i dobrze czują ten styl. Rysunki są standardowe, ale przez to nie odciągają uwagi od meritum, czyli treści, typowo ilustrują i o to przecież chodzi. Infografiki utrzymane w tym samym stylu nie zaburzają graficznej równowagi, a zdjęcia, często zintegrowane z tekstem, nie przytłaczają. Zespół grafików wydawnictwa What on Earth spisał się na medal.

Książka pomyślana jest jako zbiór niezależnych sekcji, uporządkowanych logicznie w całość: od początków wszechświata do technologii przyszłości. Każda z nich skupia się na węższych tematach, zajmujących przestrzeń jednej rozkładówki. W finale sekcji można się sprawdzić, rozwiązując quiz, składający się z kilkunastu przystępnie sformułowanych pytań.

Przystępność to zresztą atut "Britanniki" na każdym poziomie. Książka nie ma ambicji szczegółowego omawiania zagadnień, chociaż zważając na objętość robi to wystarczająco wnikliwie. Pozostawia jednak czytelnika z odrobinę niezaspokojoną ciekawością i różnymi ścieżkami, którymi można podążać w dalszych poszukiwaniach. Indeks na końcu pomaga odszukać kluczowe hasła, a odnośniki na parzystych stronach, kierują do kolejnych stron, rozszerzających wiedzę z danego tematu.

"Britannica. Nowa encyklopedia dla dzieci" otrzymała nominację w Plebiscycie blogerów - Książka dla niedorosłych Lokomotywa 2021 w kategorii FAKT.







 

3/17/2022

Dwa słowa


 Dwa słowa, Anna Taraska, il. Dominika Czerniak-Chojnacka, Dwie Siostry 2022.

Daję słowo a nawet dwa, że Anna Taraska potrafi zbić z tropu, powalić na kolana i ostatecznie zabawić się kosztem czytelnika tak, że na mur-beton nie będzie mu nudno. Autorka debiutanckiej "Kropki z Błędem" powraca, znów czarując inteligentnym humorem i przewrotnie bawiąc się leksyką. Wirtuozka słowa i pięknej polszczyzny - bez dwóch zdań. 

Kiedy Bóg, a właściwie definiujące Go słowo, zaczyna popadać w obsesję, że niedługo zniknie, Redaktor zaleca mu wyjazd. Najlepiej kilkudniowy. W tę podróż Bóg zabiera rower i najlepszego przyjaciela - Człowieka. Pełna przygód wyprawa między kartkami słownika nabiera coraz to nowych znaczeń w związku z licznymi spotkaniami, których obaj bohaterowie doświadczają po drodze: pogawędka z niepokorną Chwilką i jej dziadkiem Czasem, zderzenie ze zwariowaną rowerzystką Miłością, towarzyszenie Życiu i Śmierci w partyjce szachów - stają się pretekstem do egzystencjalnych rozkmin i brawurowych gier słownych. Taraska nawiązuje do klasyki literatury i frazeologii, czerpie z biblijnych cytatów i powala szlachetną staropolszczyzną. W tym wszystkim jest swobodna i bezpretensjonalna.

Za edytorską stroną książki stoi Dominika Czerniak-Chojnacka, która jak zwykle przy pomocy prostych zabiegów, wyczarowuje alegoryczny świat, nasączony codziennością i fantazją. Wkomponowane w ilustracje fragmenty kartek słownika, skutecznie przenoszą postacie w kontekst słownikowych haseł. Ale wyklejka z niedbale narysowaną mapką pokazuje, że to cały czas obszar nieposkromionej wyobraźni. Każdy czytelnik może ten świat odczytać po swojemu. 

"Dwa słowa" to książka dla czytelników w niemal każdym wieku. Pozwala na interpretowanie tekstu na różnych poziomach, śledzenie słownych nawiązań i interpretacyjnych kontekstów, a ponadto nie niesie ze sobą żadnego oczywistego finału, który mógłby zawęzić pole zabawy z tekstem. Otwarte zakończenie, mimo głosów krytyki, to według mnie atut, nie wada.





3/09/2022

Przyjaciel Północy

 

Przyjaciel Północy, Ilona Wiśniewska, il. Mariusz Andryszczyk, Agora dla dzieci 2022.

Pierwsza powieść dla dzieci znanej polskiej reportażystki Ilony Wiśniewskiej weszła na rynek z przytupem, wzbudzając spore zainteresowanie fanów. Autorka nadal eksploruje zimną północ, tym razem jednak śmiało inicjuje również wątek kryminalny. Sama wcielając się w rolę ciotki dziennikarki, u swego boku stawia 12-letniego Daniela. Czy książka okaże się sukcesem?

Razem z 9-letnią córką weszłyśmy w tę historię bez żadnych oczekiwań, choć z bagażem świeżo omawianego na lekcjach polskiego "Anaruka" Centkiewiczów. Pomijając kwestię autentyczności i aktualności minireportażu sprzed niemal stu lat (ten frapujący temat z dużym zaangażowaniem zgłębiali autorzy bloga Poznaj Grenlandię), byłyśmy szczerze ciekawe, na ile podejście do ochrony gatunków na Spitsbergenie różni się od postaw rdzennych Inuitów sprzed niemal wieku.

Wiśniewska,  mimo że pozornie nieobyta z młodym odbiorcą, od razu skradła naszą uwagę za sprawą plastycznego, żywego języka. Prawdopodobnie z doświadczenia reportażystki wzięły się autentyczne dialogi, które wsparły dynamikę czytania, i świetny balans między obserwacją przyrody i psychologiczną refleksją nad bohaterami. Autorka nie kryje, że każda z postaci ma swój pierwowzór w rzeczywistości, stąd wachlarz bohaterów jest bogaty i bardzo przekonujący. Chłodne spitsbergeńskie lato, tajemnicza szajka kłusowników, nieustępliwa przyroda i chłopak z Polski, który z fascynacją wkracza w ten nieznany polarny świat. Mimo absolutnie odrealnionych okoliczności, fabule bliżej jest do relacji z wydarzeń niż przygodowej książki akcji. Pod naporem wiedzy o Arktyce, którą autorka śmiało przemyca między wierszami, pościg za myśliwymi schodzi na dalszy plan: jesteśmy tu i teraz, z Danielem, jego strachem, zachwytem, bólem, słabością i determinacją. Ostateczne rozwiązanie kryminalnej zagadki przynosi ulgę nie tylko bohaterom, ale i czytelnikom. I mimo że sama intryga nie jest szczególnie złożona, książka zachwyca atmosferą i budzi tęsknotę za daleką arktyczną podróżą.

Po lekturze zostajemy z bagażem wiedzy i kolejnych pytań, które natychmiast oczekują odpowiedzi: jak naprawdę wygląda ogromna kupa płetwala,  czy w Arktyce faktycznie nie ma zarazków i czy kotom domowym nie należy się przynajmniej taki sam szacunek, jakim cieszą się lokalne niedźwiedzie. A Anaruk pewnie by się zdziwił, zetknąwszy się ze spitsbergeńskim ekologizmem. Z książki wybrzmiewa ogromny szacunek dla przyrody, choć miejscami autorka stosuje podwójne standardy, jak wtedy gdy wprost usprawiedliwia podróże samolotem, jednocześnie krytykując rozbuchany konsumpcjonizm.





3/02/2022

Premiery z Ukrainy

 

W tym miesiącu zabieram Was tam, gdzie normalnie w zagranicznych nowościach raczej nie zaglądamy: do ukraińskich wydawców, którzy dziś szczególnie potrzebują naszego wsparcia. W moim zestawieniu znalazło się zaledwie sześć oficyn i po jednym tytule, który opublikowały na początku 2022 roku. W metryczkach książek znajdziecie linki do stron internetowych. Warto zajrzeć. Może wpadnie Wam do głowy pomysł na to, jak możecie je wesprzeć. Każdy z nas ma inne możliwości. W komentarzach można też dodać wydawnictwa dziecięce, do których ja nie dotarłam.

 

Думай и изобретай (Pomyśl i odkryj)
Tim Skorenko
Monolith-Bizz, 96 s.
wiek odbiorcy: 11+
link do wydawcy: https://bizz.monolith.in.ua/ru

Jedną z cech współczesnego człowieka sukcesu jest kreatywność i pomysłowość. Ale jak wymyślić coś, czego wcześniej nie było?


Wewnątrz każdego z nas mieszka prawdziwy wynalazca. Trzeba go tylko obudzić i zmusić do pracy. I wtedy na świecie pojawi się coś nowego.

 

Książka Tima Skorenki "Pomyśl i odkryj" proponuje zestaw niezwykłych eksperymentów, które w każdym obudzą wewnętrznego wynalazcę. Ponadto Twoje dziecko pozna wiele fascynujących historii, które doprowadzą go do wspaniałych intelektualnych odkryć.


Aby lepiej zrozumieć mechanizmy działania nowych wynalazków, warto dowiedzieć, w jaki sposób naukowcy dochodzą do swoich odkryć. W książce przeczytasz o tym, jak pojawiły się długopis 3D i kuchenka mikrofalowa, karteczki samoprzylepne i sprytny ul. Czego tu nie ma!

Niektóre wynalazki wywołują uśmiech. Jak ci się podoba pomysł na budzik z niszczarką? A co powiesz na podgrzewaną toaletę dla kota? A skakanka, która zmienia kolor? A iluminator dla psów wbudowany w płot? A tapeta z bąbelkami? 


Niektóre wynalazki ratują życie – leki i szczepionki, filtry do wody w Afryce, nadmuchiwane kaski rowerowe, nietłukące się szyby samochodowe „triplex”. A wszystko to kiedyś wymyślili mądrzy i spostrzegawczy ludzie!

 



 

  

Зоряний кур'єр (Gwiezdny kurier)
Julia Raceburzynska
Books XXI, 224 s.
wiek odbiorcy: 6+
link do wydawcy: https://www.books-xxi.com.ua/

 


Ośmioletni Martin i jego pies Babak zawsze przywożą ze spacerów znaleziska o wątpliwej wartości. A to dmuchana piłka, a to zepsuta lornetka… Ale pewnego dnia Babak natrafia na dziwne miejsce i zaczyna przynosić właścicielom niesamowite przedmioty: spowalniający czas stoper, długopis, który pisze to, czego człowiek nie odważy się powiedzieć.

Magia? Nie! Statek kosmiczny Międzygalaktycznej Służby Dostawczej rozbił się na Ziemi.

Rodzina Martina spotyka gwiezdnego kuriera Luciano, który wygląda jak gołębica. Podejmują się bardzo trudnego zadania: pomocy przybyszowi w powrocie do domu. Ale ludzie nawet nie podejrzewają, że czeka ich kolejna próba. Tylko cud może przezwyciężyć kłopoty świata. Albo erudycja i spryt.

 

 



Лінія термінатора (Linia terminatora)
Tatiana Striżewskaja
Stary Lew, 416 s.
wiek odbiorcy: 16+
link do wydawcy: https://starylev.com.ua/


Co może czuć nastolatek, gdy jego życie zmienia się w ciągu chwili? Traci przyjaciół, ukochaną dziewczynę, z którą nawet nie miał czasu się pożegnać, luksusowe życie w rodzinnym mieście. Za nim – wszystko, co dla niego ważne, przed nim – nieznane. Z powodu wojny na wschodzie Ukrainy Borys Makarow trafia do Kijowa, dokąd uciekają jego rodzice, nie pytając nawet chłopca, czy chce jechać. Musi najpierw nauczyć się żyć i nawiązywać nowe znajomości, nawet jeśli mają to być dwaj klasowi ekscentrycy. A także - dorosnąć, pokłócić się z rodzicami, zakochać się na serio, a nie spotykać tylko dla przeżyć seksualnych, głęboko poczuć, zmienić światopogląd. I mimo wszystkich strat nauczyć się kochać życie nawet wtedy, gdy nie chcesz. Kiedy ziemia usuwa Ci się spod nóg i zostajesz sam ze światem.

 

Червона одежина для маленької пташини (Czerwone ubranko dla małego ptaszka)
Jen Fernley
wydawnictwo Kalmar, 32 s.
wiek odbiorcy: 3+
strona internetowa wydawcy: https://kalamar.ua/


 

Jedna z tych książek, które czyta się w przeddzień ferii zimowych, aby poczuć atmosferę świątecznego cudu.
Książka zachęca dzieci do szlachetnych czynów, uczy empatii i doceniania przyjaciół.
Fascynująca historia od baśniowej mistrzyni Jen Fernley. 

 

 

 

 

 

 


 

Шлях до ромів (Droga do Romów)
autor zbiorowy
Wydavnytstvo, 160 s.
wiek odbiorcy: 12+
strona internetowa wydawcy: https://vydavnytstvo.com/


„Droga (Romów)” to antologia krótkiej prozy autorów ukraińskich, w tym pochodzenia romskiego. Pod okładką czytelnik znajdzie 19 tekstów prozą o współistnieniu w wielokulturowej wspólnocie, spójności, wzajemnym szacunku i tolerancji.

Autorami antologii byli znani ukraińscy pisarze, tłumacze, poeci, dziennikarze, osoby publiczne, a także debiutanci: Andrij Lyubka, Andriy (Banda) Sholtes, Lyubov Yakymchuk, Mykola Burmek-Duri, Lyubov Yeremicheva, Alyona Kazanska, Rostysław Kuzyk, Olena Marczuk, Petro Rusanenko, Luba-Paraskewia Strynadyuk, Andrij Tużikow, Kateryna Gładka, Olga Matso, Ewa Raiska. Anastasia Kholyavka, Lyubov Baz, Karina Sunlife i Irena Yanitska.

Ich teksty uzupełniają ilustracje artystów: Oleny Hawryszczuk, Natalii (NONA) Żurawczak, Tyberiusza Jonasa i Tatiany Łytwyn. Redaktorem literackim książki była Marianna Kianovska, znana ukraińska pisarka, krytyk literacki i tłumaczka.

 

Пригоди Вужа Ониська, або Володар макуци (Przygody Węża Onyska, czyli Władca Makutsu)
Сашка Дерманського
Wydawnictwo A-ba-ba-ha-la-ma-ha, 184 s.
wiek odbiorcy: 5+
strona internetowa wydawcy: https://store.ababahalamaha.com.ua/index.php/


Zające, wiewiórki, psy, koty, kurczaki i kaczątka… W tej książce nie znajdziecie tych uroczych stworzeń. Przeczytacie o zwierzętach, na które pisarze dziecięcy raczej kręcą nosem. Ale na szczęście nie wszyscy. Sashko Dermansky napisał zabawną, wzruszającą i ciekawą historię o przyjaznej, choć barwnej grupce. Nie ma znaczenia, że ​​postacie nie są klasycznie "milusie". Uwierzcie, są na swój sposób całkiem urocze. Wąż Onysko, żaba Odarochka, mysz Eurydice, robak Kuzya i chrząszcz Jack to prawdziwi przyjaciele. A ich przygody – na lądzie, na wodzie i w powietrzu – są po prostu szalone!