Awantura o kapcie
Awantura o kapcie, Jan Wilkowski, il. Janusz Stanny, Warstwy 2018.
Oto książka, za której zakupem od początku lobbowała Sadzonka. Skusiła ją okładka z ekranu mojego laptopa. Potem jeszcze kilka razy wypatrzyła "Awanturę" w innych miejscach, wreszcie kupiliśmy.
Z "Awanturą o kapcie" rzecz jest zresztą ciekawa. Książka jak widać wabi znaną i lubianą kreską Janusza Stannego, tymczasem o Janie Wilkowskim pewnie mało kto słyszał. Premiera pierwszego wydania miała miejsce w 1968, czyli w tym samym roku, w którym z ekranów polskiej telewizji zszedł reżyserowany przez autora serial teatralny o Uli z 1 b. Jan Wilkowski zagrał w nim rolę dziadka, a towarzyszyła mu lalkowa dziewczynka Ula. Istnieją powody, żeby przypuszczać, że popularność telewizyjnej bajki wpłynęła na powołanie do życia książkowej pierwszoklasistki.
Jan Wilkowski był już wtedy niezwykle cenioną i rozpoznawalną postacią w świecie teatru. Od 1951 roku sprawował funkcję dyrektora artystycznego Teatru Lalka w Warszawie. Scenarzysta, reżyser, aktor, uznawany za talent sam w sobie, niezwykle wszechstronnie ogarniający całą przestrzeń spektaklu i potrafiący samodzielnie ją zagospodarować. Przez lata ściśle współpracował ze scenografem Adamem Kilianem. To dzięki ich odważnej i bezkompromisowej walce o wysokie standardy artystyczne i merytoryczne przedstawień, scena podupadającego Teatru Lalka (do lat 50. funkcjonującego pod nazwą Teatr Niebieskie Migdały), nie uległa likwidacji.
Książka ma kształt uproszczonego scenariusza teatralnego złożonego z dialogów i didaskaliów. Żeby dobrze go przeczytać na głos, trzeba wejść w jego rytm, oswoić się z dynamiką, nauczyć się różnicować głosy. Już przy drugim czytaniu tekst odwdzięcza się swoim nieco starodawnym urokiem i zabawną, nienachalną fabułą. Z ciekawości poszukałam w Internecie archiwalnych nagrań "Uli z 1b". Niestety trudno dociec, czy tekst książki znalazł się w którejś z trzech serii o perypetiach Uli. Ciekawie jednak spojrzeć na samego Wilkowskiego, a zwłaszcza na to, jak bardzo uważny i autentyczny jest w traktowaniu swej lalkowej partnerki. Ten autentyzm pobrzmiewa również w pełnych życia książkowych dialogach.
Od strony wizualnej jak zwykle perfekcyjnie. Przychodzi mi do głowy, że odręczne pismo Stannego umieszczone w didaskaliach jest równie wyrazistą wizytówką jak współczesne autografy Olivera Jeffersa. Uwielbiam to, jak przełamuje strukturę tekstu na stronie.Tusz i pastele plus świetna, nieoczywista kompozycja, dają efekt świeżości nawet po tak wielu latach.
Sadzonka nie rozczarowała się zawartością książki i bez pudła przywołała "Wędrówki pędzla i ołówka". Choć problem worka z kapciami jest dla nas nieco abstrakcyjny, kwestia szukania zagubionych gdzieś kapci już wcale nie.