Plebiscyt Lokomotywa 2022

Prosialdo

 Prosialdo, Bjørn F. Rørvik, il. Per Dybvig, tł. Iwona Zimnicka, Druganoga 2022.

 Słodko-gorzka opowieść o prawdziwej przyjaźni, sile determinacji i o tym, jak to w sporcie bywa, czyli o rywalizacji – niekoniecznie zdrowej, ale z pewnością szalonej.

Prosiaczka i Liska już znamy z poprzednich książek Rørvika i Dybviga, ale w odsłonie Prosialdo - Leo Lessi jeszcze nie występowali. Jestem niepodzielną fanką szalonych historii tego duetu, totalnie odjechanych ilustracji i przekładu Iwony Zimnickiej, który za każdym razem kładzie mnie na łopatki. Leśne historie dwójki przyjaciół zawsze skrzą się absurdem i ciętymi dialogami, ale tym razem w nieco bardziej intensywnej formie. Więcej tekstu, mniej rysunków i bardzo wartka akcja przyprawiają o zawrót głowy. Piłkarskie wcielenia głównych bohaterów intensyfikują i tak już buńczuczne charaktery. Było gorąco, robi się naprawdę upalnie.

Fabuła szybka jak piłkarskie akcje aż kipi emocjami. Jeśli macie pod ręką małego fana piłki nożnej, gwarantuję, że nie będziecie mogli przestać czytać. To książka petarda, śmieszna, napisana niezwykle sprawnie i do końca trzymająca w napięciu. Pomimo że ani ja, ani 10-letnia córka nie jesteśmy specjalistkami od piłki nożnej i słabo orientujemy się w sportowym żargonie, historia nie przytłoczyła nas formalnie, ale dla młodszaków śledzenie akcji może okazać się niezłym wyzwaniem.

 Kiedy faktem staje się kłótnia Prosiaczka i Liska, kiedy Prosiaczek deklaruje, że z piłką nożną koniec i znika z pola widzenia, Lisek musi radzić sobie sam. Szkoda jednak odmówić zawodnikom PKPN rozegrania meczu na Kartonowej Arenie. Jak to zrobić bez profesjonalnej drużyny? Zwłaszcza gdy PKPN dysponujemy niezłym zespołem z zagranicznym gościem w natarciu. Norweski tekst w rolę zagraniczniaka wciela zarozumiałego... Szweda. Rørvik ewidentnie nie boi się kontrowersji w żadnym wymiarze. Językowo nie stroni od kup i bąków, tak jakby doskonale wiedział, co będzie śmieszyć młodego czytelnika.

Nie jest to jednak książka banalna ani prostacka. Mimo że skierowana do kilkulatków, jako lektura do samodzielnego czytania może się nie sprawdzić. Za to świetnie wypada w głośnym czytaniu. Tu znowu ukłon w stronę utalentowanej tłumaczki. 

 

Detektyw wróbel i złamane pióro

Detektyw wróbel i złamane pióro, Tomasz Samojlik & Adam Wajrak, Agora dla Dzieci 2023.

Pamiętam moje początkowe wątpliwości związane z westernowym anturażem pierwszej ptasiej, komiksowej serii Samojlika i Wajraka, a potem entuzjazm, gdy razem z Najmłodszą zgłębiałyśmy tajniki białowieskiego ekosystemu. Powrót autorów z nową ptasią serią przyjęłam ciepło. Tym razem w miejskiej odsłonie? Czemu nie.

Pierwszy zachwyt – zintegrowana oprawa – "twardsza niż miękka, miększa niż twarda", mówi obiegowa charakterystyka, a ja powiem trwalsza niż miękka, lżejsza niż twarda. I zajmuje mniej miejsca na półce. Jeżeli oczekuję jakiejś zmiany na rynku książki dziecięcej, to właśnie krok w stronę zintegrowanej oprawy byłby tą pożądaną. Postulat powracający, ale nadal jakoś niezauważany przez wydawców. Brawo wydawnictwo Agora!

W środku koncept znany i lubiany: kryminalna zagadka, ptasie animozje, duża dawka wiedzy przyrodniczej. Autorzy jak zwykle umiejętnie budują napięcie, stronią od dydaktyzmu, lekko i dowcipnie prowadzą dialogi. Niewymuszony styl narracji  – dobry balans między literackością a potoczną, żywą mową – to atut, który buduje popularność komiksowych serii Samojlika i Wajraka. Kolejna, to szerokie spektrum świetnie wymyślonych postaci, od koncepcji do rysunku.

Główny bohater, detektyw Wróbel (dla przyjaciół Domikuś), z dużym prawdopodobieństwem wykreowany na alter ego animowanego Ćwirka ;), przypomina też poprzednich samojlikowych protagonistów: ryjówkę Dobrzyka i dzięcioła Triko. Nieustraszeni, ambitni, zuchwali. Detektyw Wróbel zna swoją pozycję w herarchii miejskiej dżungli, ale żeby poznać prawdę, potrafi sprzeciwić się nawet ptasim drapieżnikom. Kto atakuje ptaki, spadające z dużej wysokości? Jak odnaleźć sprawcę zamachów? Z fascynacją przyglądamy się miejskim sporom i zależnościom. Kto się z kim nie lubi i dlaczego? Skąd wziąć uliczny fastfood? Gdzie można się przespać, a które miejsca lepiej omijać?

Pomiędzy rozdziałami komiksu autorzy starym zwyczajem umieszczają przyrodnicze pogadanki, tym razem z ciekawostkami o miejskim życiu ptaków: dlaczego wrony siwe wyniosły się ze wsi? Dlaczego dzięcioły stukają w latarnie? Dlaczego szyby bywają niebezpieczne dla życia? Upakowane jak kompleks dobrych witamin w tabletkach informacje, jak zwykle zaskoczą małych i dużych. Przy okazji recepta na dobrą zabawę.

Umarły las / Nieumarły las