5/25/2015

W kieszonce


W kieszonce
Iwona Chmielewska
Wydawnictwo Media Rodzina 2015










Niezwykle oszczędna, nawet jak na Iwonę Chmielewską, wręcz ascetyczna formuła książki perfekcyjnie wprowadza w błąd. Jestem pewna, że nikt na pierwszy rzut oka nie uwierzy, że "W kieszonce"stworzona jest z myślą o najmłodszych czytelnikach. Można śmiało postawić ją na półce obok typowych dziecięcych zgadywanek o Mysi (Lucy Cousins). Tylko kto po nią sięgnie i nie potraktuje tego frapującego połączenia za zwykłe nieporozumienie?

"W kieszonce" prezentuje się jak kompozycja tkanin wywleczonych z babcinej szafy i pracowicie wyhaftowanych fastrygą. Pozornie nieatrakcyjna i surowa, momentalnie wprowadziła Sadzonkę w dobry nastrój, wywołując radosne okrzyki i spontaniczne odpowiedzi na zadane w tekście pytania. Zaangażowała ją w zabawę nie gorzej niż Hervé Tullet swoim "Naciśnij mnie". Dopiero reakcja Sadzonki uświadomiła mi, że prosty pomysł jest kołem napędowym książki. Pojawiające się jedna po drugiej "podchwytliwe" zagadki, mimo że za każdym razem zwodzą tym samym sposobem, dla 3-latka są zaskakujące i nieoczywiste. Świetnie nadają się też do pierwszych, samodzielnych prób budowania opowieści.








5/19/2015

A ja nie chcę być księżniczką


A ja nie chcę być księżniczką
Grzegorz Kasdepke
il. Emilia Dziubak
Nasza Księgarnia 2015















Czytający Małą czcionkę regularnie wiedzą, że do świeżych tytułów zwykle podchodzę nieufnie. I tym razem, mimo że Emilię Dziubak lubię i cenię, nowość Grzegorza Kasdepke, po przelotnym zerknięciu na okładkę, napełniała mnie niepewnością. Liternictwo tytułu od razu wydało mi się niepotrzebnie wyszukane. Powykręcane znaki odwracają uwagę od pełnej detali ilustracji. Bałam się, co znajdę w środku. Na szczęście okazało się, że nie taki diabeł straszny. To koniec graficznych eksperymentów. Z miejsca jednak ostrzegam, że również format zaskakuje. Standardowa półka nie pomieści dużego formatu. Wielkością plasuje się pomiędzy "Mamą Mu" a "Mapami", obok "Jasia Ciekawskiego".





Marysia nie chce być księżniczką, chce być smokiem. Wokół smoczego motywu osnuta jest historia kilkudniowej zabawy, która angażuje całą rodzinę i okazuje się być ciekawym eksperymentem udowadniającym, że w zabawie wszystko może się zdarzyć, a czym jest bardziej nietypowo, tym jest ciekawiej. Grzegorz Kasdepke zaskoczył mnie i było to zaskoczenie pozytywne, zwłaszcza że cały czas mam w pamięci lekturę jego "Potwora". "A ja nie chcę być księżniczką" jest książką dowcipną i z gruntu "niekasdepkową", co poczytuję jej na plus. I mimo że ta zmiana nie jest tak świeża jakby się tego chciało, a miejscami pachnie odrobinę zakamarkową Piją Lindenbaum, jestem to w stanie autorowi wybaczyć. Nie chodzi mi tu wyłącznie o proste skojarzenie z "Filipem i mamą, która zapomniała", choć jednocześnie nie mogę oprzeć się wrażeniu, że zwłaszcza ilustracja kuchenna jest bardzo podobna.







"Filip i mama, która zapomniała"




Kasdepke wyraźnie chce odciąć się od częstego wśród polskich pisarzy dydaktyzmu, chociaż "A ja nie chcę być księżniczką", z pewnością nie jest też pozycją antypedagogiczną. Dobrze nastraja pozytywny wizerunek rodziny, w którym każda z postaci ma jakieś cechy charakteru budzące sympatię. Najmniej pogodnie prezentuje się główna bohaterka - smoczyca ewidentnie nie tylko z wyglądu.

5/17/2015

Warszawskie Targi Książki



Po tegorocznej wizycie na Warszawskich Targach Książki naszła mnie smutna refleksja. Targi co raz mniej mają wspólnego z targami a coraz więcej z ogromnym bazarem. Zagranicznych wystawców jak na lekarstwo, a ci co zdecydowali się przyjechać nudzą się, grzejąc stołki i pijąc kawę. Zamiast sprzedaży dużych nakładów i praw autorskich drobny handel i prezentacja najświeższych tytułów. Dla Kowalskiego impreza targowa ma z pewnością walor kulturalnego wydarzenia, ale wydawcy profesjonalne relacje muszą raczej odłożyć na później, zadowalając się kontaktem z żywym czytelnikiem.


Nowości dopisały. Książki na zdjęciu powyżej bynajmniej nie wyczerpały apetytu, ale za to poważnie nadszarpnęły budżet. Próżno szukać na Targach okazji cenowych. Podejrzewam, że wizyta w dyskoncie książkowym mogłaby być korzystniejsza i w dodatku z dostawą do domu ;). Nie chcę narzekać. Targi mają swój smak i klimat, który zwłaszcza dzieciom służy, nobilituje i daje poczucie uczestniczenia w czymś specjalnym. No i o ile przyjemniej się czyta pachnące świeżością targowe łupy.





5/10/2015

Meto. Dom


Meto. Dom
Yves Grevet
Wydawnictwo Dwie Siostry 2014














"Meto. Dom" - wyobrażam sobie, że tak wyglądałaby "Akademia Pana Kleksa", gdyby Brzechwa zafascynował się wczesnymi nurtami fantastyki. Ponura wizja Domu, w którym chłopcy, oderwani od swojej przeszłości i pozbawieni wspomnień oraz nie znający swojego przeznaczenia, żyją w systemie ściśle regulowanym przez panujące zasady. Posunięta do granic obłędu kontrola, okrutny system represji i stała inwigilacja dopełniają obrazu świata, w którym nie ma miejsca na wyższe wartości czy uczucia. Zaufanie ograniczone do minimum, skonfrontowane z koniecznością szukania sprzymierzeńców, spina w całość świat, w którym sojusze pozwalają zachować godność lub stają się przyczyną klęski.

Dominantę świata przedstawionego stanowią postacie chłopców, z charakterystycznymi rzymskimi imionami, wśród których rozpoznać można prawdopodobnie celowe nawiązania do postaci antycznej kultury. To relacje między nimi są pożywką dla fabuły, która karmi się brakiem pamięci zbiorowej i orientacji w mechanizmach, jakimi rządzi się ich świat. Postacie same w sobie nie są jednak mocną stroną powieści. Dość jednakowe, mimowolnie mylą się i nie dają się łatwo scharakteryzować. Wśród nich tylko główny, tytułowy bohater, obdarzony szczególnym darem dociekliwości, nosi nietypowe imię. Posiada je również szef Domu, tajemniczy Jowa (czyżby archaiczna forma imienia Jehowa?), na którego temat pierwszy tom praktycznie milczy.

Bez wątpienia "Meto" to typowa powieść z nurtu fantastyki socjologicznej. Jej wizytówką jest sam główny bohater, neoromantyczny buntownik, który powoli rozpracowuje mechanizmy pozwalające na skuteczne manipulowanie społecznością Domu. Wyższy stopień wtajemniczenia stawia go w sytuacji większego zagrożenia. Budowanie sojuszów zaczyna nabierać znaczenia. Szczytowy moment podjęcia decyzji o dalszym postępowaniu wobec wrogiej rzeczywistości wydaje się nieunikniony.

Powieść konfrontuje młodego czytelnika ze światem, w którym nie ma miejsca na dobro i zło. Utarte schematy wyborów nie istnieją, jeżeli nie ma kategorii moralnych, do których można się odwołać. Jedynym imperatywem jest wola ocalenia. Pierwszy tom "Meto" nie daje niestety odpowiedzi na większość pytań. Brak rozróżnienia na  bohaterów pozytywnych i negatywnych sprawia, że wszystkie wybory i decyzje pozostają względne i nie podlegają łatwej ocenie.

Lektura pierwszego tomu powieści pozostawia wrażenie niezbyt odkrywczej, ale trudnej w emocjonalnym odbiorze fabuły. O jej wartości stanowi fakt, że można ją polecić młodemu czytelnikowi, stawiającemu pierwsze kroki na gruncie fantastyki. Z pewnością jednak, zespolenie trylogii w całość wpłynęłoby pozytywnie na jej odbiór i dało szansę zatrzymania na dłużej czytelnika, który po pierwszym tomie nie jest zdecydowany, czy chce czytać dalej.