11/08/2017
Books, Bücher, Libros, Livres // październik 2017
Wydawcy powoli szykują się do świątecznego sezonu, stąd w październikowych premierach z zagranicy pierwsza mikołajowa okładka. Miły to widok, zwłaszcza, że zapowiada lekturę nie byle jaką, bo zbiór opowiadań świątecznych Terry'ego Pratchetta. Pozostałe książki ukołyszą nas raczej jesiennym klimatem. Mój apetyt rozbudzili zwłaszcza Barnett i Klassen opowiadaniem o zwierzęcym trio: wilku, kaczce i myszy. Uwagę zwraca okładka w zaskakującym retro klimacie lat 70.. Coś innego niż zwykle.
Horses: Wild & Tame (Konie: dzikie i ujarzmione)
Iris Volant, il. Jarom Vogel, Flying Eye Books, 48 s.
wiek: 6-9 lat
Od momentu udomowienia tysiące lat temu, konie pozostawały częścią naszej historii - orały nasze pola, ciągnęły powozy, walczyły w wojnach i były ulubionymi towarzyszami. Podróż przez wspólną historię człowieka i konia pięknie ilustrowana przez amerykańskiego ilustratora Jaroma Vogela.
The Wolf, The Duck and The Mouse (Wilk, kaczka i mysz)
Mac Barnett, il. John Klassen, Walker Books, 40 s.
wiek: 3-7 lat
Pewnego ranka mysz spotyka wilka i zostaje przez niego pożarta. W mig pojmuje, że w brzuchu wilka nie jest sama. Mieszka tam już kaczka, która w dodatku wygodnie się urządziła. Dzięki niezaspokojonej żarłoczności swojego gospodarza korzysta z eleganckiej zastawy i wybornego jedzenia. I jeszcze jedno: koniec strachu przed wilkiem! Właściwie takie życie może być całkiem przyjemne, dopóki nie pojawia się myśliwy.
Czyniąc ukłon w stronę tradycyjnych bajek i puszczając oko do czytelnika, nagradzany duet autorów Barnett i Klassen przedstawiają smakowitą opowieść o współpracy i nowatorskich kulinariach.
Petra
Marianna Coppo, Thames and Hudson, 44 s.
Terry Pratchett, il. Mark Beech, Doubleday Childrens, 208 s.
wiek: 9-11 lat
Czy kiedykolwiek marzyliście, żeby Święta Bożego Narodzenia były inne niż zwykle? Grzybowa, kolędy, prezenty i choinka - wszystko to brzmi znajomiaście. Co powiecie na eksplodujący placek z mięsem, udomowionego yeti albo usłużną kuropatwę na czubku gruszy? Co jeśli Święty Mikołaj zatrudni się w zoo, wywoła zamieszanie w sklepie z zabawkami, a w końcu zostanie aresztowany za kradzież? Już nigdy nie spojrzycie na Boże Narodzenie w ten sam sposób.
Zanurzcie się w wyjątkowo śmiesznym świecie Terry'ego Pratchetta i weźcie udział w świątecznej uczcie jakiej dotąd nie znaliście. Przeczytajcie dziesięć dowcipnych, zapierających dech w piersiach i rozśmieszających do łez historii, dzięki którym Gwiazdka zyska zupełnie nowe oblicze.
Hide and Seek (Zabawa w chowanego)
Anthony Browne, Doubleday Childrens, 32 s.
Kiedy ich pies znika, Cy i Poppy postanawiają ukoić swój smutek zabawą w chowanego. Poppy liczy do dziesięciu i zaczyna szukać, ale jej brata nigdzie nie ma. Wtem jednak z lasu dobiega szelest - czyżby ktoś miał pomóc Poppy w poszukiwaniach?
Pokrzepiająca historia o miłości między rodzeństwem stworzona przez mistrza książki obrazkowej - Anthony'ego Browne'a.
Snow & Rose (Śnieżka i Różyczka)
Emily Winfield Martin, Random House Books, 224 s.
wiek: 8-12 lat
Bestsellerowa autorka i ilustratorka w rankingu New York Timesa zabiera czytelników do lasu na spotkanie z dwiema siostrami w opowiedzianej na nowo i okraszonej osobliwą szczyptą magii tradycyjnej, choć mało znanej baśni "Śnieżka i Różyczka".
* Zamieszczone opisy książek oraz zdjęcia pochodzą z materiałów wydawców. Tłumaczenie: Mała czcionka.
10/30/2017
The Curious World of Calpurnia Tate / Niezwykły świat Calpurnii Tate
The Curious World of Calpurnia Tate (Niezwykły świat Calpurnii Tate), Jacqueline Kelly, Henry Holt & Company 2015, 10+
Po niemal roku od premiery polskiego przekładu "Ewolucji według Calpurnii Tate" znów powróciłam do Teksasu przełomu XIX i XX wieku. Tym razem za sprawą drugiego tomu powieści. Pierwsza część historii zostawiła czytelników w niepewności jak dalej potoczą się losy bohaterki i czy możemy liczyć na to, że tytułowa ewolucja nadal będzie postępować.
Książka spotkała się w Polsce z bardzo ciepłym przyjęciem. Została wręcz potraktowana jako rodzaj manifestu emancypacji, w pozytywnym świetle pokazującym zmagania młodej dziewczyny o możliwość realizacji swych naukowych aspiracji i osobistego rozwoju. Atmosfera wokół praw kobiet zdaje się być u nas wciąż na tyle gorąca, że podobne tematy cieszą się dużym powodzeniem i nakręcają nieco spiralę oczekiwań. Warto jednakże zauważyć, że sukces oryginalnego wydania powieści opierał się raczej na atutach samej książki niż nośnych hasłach.
Być może właśnie z tego powodu autorka w sequelu książki nie potraktowała aż tak poważnie kwestii ewolucji, a raczej zgodnie z sugestią tytułu zajęła się otoczeniem Calpurnii. Powieść podryfowała więc w stronę typowo obyczajowej fabuły, w dodatku z niezbyt wyraźnie zarysowanymi wątkami. O ile samą zmianę perspektywy byłabym w stanie autorce wybaczyć, o tyle trudno mi zaakceptować fakt, że przez cały czas bezskutecznie czekałam na zawiązanie się jakiegokolwiek znaczącego konfliktu, który popchnąłby historię do przodu. Prawdopodobnie w zamierzeniu Kelly, kołem zamachowym drugiego tomu miała być cioteczna siostra Calpurnii - Aggie, cudem ocalała z huraganu w Galvestone, który w 1900 roku zrównał z ziemią tereny wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Napięcie jakie pojawia się między dziewczynami oraz całkowicie różne życiowe ambicje nie mają jednak aż takiej siły nośnej, żeby wprowadzić czytelników w odpowiednie napięcie.
Calpurnia i jej naukowe zainteresowania stają się jedynie tłem powieści i choć jest ono na tyle wyraźne, że widać jak bohaterka nabiera pewności siebie, uczy się i dojrzewa, to mimo wszystko trudno o satysfakcję czytelniczą z jaką wiązała się lektura "Ewolucji". Tym samym Kelly zaprzepaszcza świetnie zapowiadający się wątek, nie dając czytelnikom zbyt wiele w zamian. Być może rozwiązaniem byłoby umieszczenie akcji w nieco bardziej odległej przyszłości i pokazanie dylematów dojrzalszej już bohaterki. Czekam zatem na trzeci tom, który nadrobi braki, domknie fabułę i nada Calpurnii Tate prawdziwy osobowy rys.
10/24/2017
Dom, który się przebudził
Dom, który się przebudził, Martin Widmark, il. Emilia Dziubak, tł. Marta Dybula, Mamania 2017
Przed nami książka, która swoją okładką kusiła czytelników już od dobrych kilku miesięcy. Tu i ówdzie w Internecie pojawiały się zdjęcia oryginalnego wydania, drugiego po "Tyczce w Krainie Szczęścia" owocu współpracy utalentowanej polskiej ilustratorki i bestsellerowego szwedzkiego pisarza. Czekaliśmy w napięciu.
Oczekiwanie było tym bardziej nerwowe, że w moim przypadku "Tyczka w Krainie Szczęścia" okazała się być czytelniczym rozczarowaniem. "Dom, który się przebudził" mógł potwierdzić, że Martina Widmarka cenię jedynie za świetne książki detektywistyczne lub zmazać pierwsze wrażenie i stać się książką na miarę swoich twórców.
Emilia Dziubak szybko potwierdziła, że jest bezkonkurencyjną malarką nastrojów, reżyserką światła i twórczynią alegorii. Na jej poziomie artystycznym można polegać i choć wielokrotnie przekonałam się, że lepiej czuje się w tematyce szeroko rozumianych stworzeń niż ludzi, Ilustracje"Domu" wizualnie zachwycają i budują atmosferę książki. Zaczęła mnie jednak dręczyć pewna zgoła inna wątpliwość. Zauważyłam, że layout książki bardzo wyraźnie tworzy barierę między rysunkiem a tekstem, sprawia, że oba składowe elementy książki nie są sobie przyjazne i odstawiają się wzajemnie na margines. Najwyraźniej czuć ten dystans w przypadku bardzo ciemnych ilustracji i jasnych stron, złamanych odrobinę przez efekt postarzenia. Ilustracje nie zapraszają tekstu do środka, co sprawia, że traci na tym gra światła, zepsuta przez kontrast z jasnymi marginesami stron.
Tymczasem tekst książki to zupełnie nowe otwarcie w stosunku do "Tyczki w Krainie Szczęścia". Obie historie nie mają punktów stycznych i można je czytać niezależnie. "Dom, który się przebudził" przypomniał mi "Wigilię Małgorzaty" Indii Desjardins, choć fabuła jest nieco prostsza, skoncentrowana na starym człowieku, jego nawykach i siatce wspomnień, która go oplata. Narracja broni się lepiej niż "Tyczki", jest spójna, choć brakuje jej decydującego momentu zwrotnego, nadającego ton całej historii. Pozostaje pewne rozczarowanie i jednak poczucie płytkości, które ciężko pokryć śmiechem czy nawet wzruszeniem.
Rozczarował mnie również przekład. Zaufanie do tłumaczki (Marta Dybula przygotowała przekład całej serii o Duni wydanej przez Zakamarki) skłoniło mnie do zastanowienia, czy to może nie wina tekstu oryginalnego, że narracja nie jest płynna lecz chropowata i odciągająca uwagę od meritum.
Poza wrażeniami estetycznymi niewiele z książki pozostaje z czytelnikiem na dłużej. Jednak jeśli cenicie ilustracje Emilii Dziubak, zajrzyjcie do "Domu, który się przebudził". Choćby miała to być jednorazowa wizyta.
10/17/2017
Hotel dziwny
Hotel dziwny. Przez zimę do wiosny, Florian i Katherine Ferrier, tł. Małgorzata Janczak, Kultura Gniewu 2017, 5+
Lekki, śmieszny komiks dla starszych przedszkolaków i młodszych szkolniaków. Bardzo ładnie zapełnia lukę między "Smoczkiem Loczkiem" a "Ariolem", "Panem Lisem" a "Tymkiem i Mistrzem". Może być też potraktowany jako wstępniak do lektury "Hildy", a nade wszystko starych dobrych "Muminków".
Pracownicy hotelu dziwnego co roku zapadają w sen zimowy, budząc się wraz z przybyciem Pana Wiosny. Gdy jednak pod drzwiami hotelu pojawiają się pierwsi goście, a Pana Wiosny nadal nie ma, sprawy przybierają niezbyt ciekawy obrót, a fabuła naprawdę zaczyna wciągać.
Mam poczucie, że trzymam w ręku komiks dobrze skrojony: atrakcyjny wizualnie (kolory!), z przyjaznymi bohaterami, dobrze napisanym, niezbyt trudnym scenariuszem i inteligentnym dowcipem. Jedyne co nie daje spokoju to zawieszenie historii w próżni, pewna anonimowość postaci, która broni się wyłącznie osadzeniem historii w sieci kulturowych skojarzeń. Bohaterowie jakby żywcem wyjęci z kreskówek i nordyckich mitów, niekiedy pobrzmiewają też echem Tove Jansson. O ile jednak rodzice są w stanie docenić te mrugnięcia okiem, o tyle dla dzieci mają one raczej walor pewnej niezgłębionej tajemniczości.
Czytając "Hotel dziwny" z pięciolatką miałam poczucie stąpania po zupełnie świeżym gruncie, choć nie mogę powiedzieć, że było to uczucie nieprzyjemne. Z ciekawością czekam na kolejne części serii, które mam nadzieję zdradzą więcej zakulisowych szczegółów z życia bohaterów. A jeśli nie, postaramy się to i owo dopowiedzieć sobie same. Plastyczność tego komiksu skłania wyobraźnię do bardzo intensywnej pracy.
"Hotel dziwny" to również ukłon w stronę literatury grozy, ale bez obaw, poza obecnością dwóch duchów w ścisłej czołówce bohaterów, nie natkniemy się tutaj na żadne przerażające widoki. Dopatrywałabym się tu nawet pewnej parodii horroru, ale być może moje interpretacje sięgają zbyt daleko.
10/11/2017
Czerwone wilczątko
Czerwone wilczątko, Amelie Fléchais, Kultura Gniewu 2017, 80 s., 8+
Pozornie wszystko rozbija się o pewien dobrze rozpoznawalny kulturowy archetyp, jednak proste odwrócenie ról prowadzi do daleko głębszych rozważań. Kto jest ofiarą? Kto prześladowcą? Żaden sąd przed "Czerwonym wilczątkiem" nie był nigdy tak łaskawy dla wilka.
Przede wszystkim trzeba zacząć od tego, że nie jest to książka dla czytelników z grupy wiekowej typowej dla Czerwonego Kapturka. Nie irytujmy się zatem, że historia jest pogmatwana, mroczna, miejscami drastyczna. Pomijając te drobne niedogodności, czytelnikowi przyjdzie się zmierzyć z o wiele bardziej wymagającymi kwestiami. Do tej pory, prosta interpretacja fabuły baśni stworzonej przez Perrault nie dotykała tak subtelnych kwestii. Tutaj, na naszych oczach, upada mit łagodnego, dobrego Czerwonego Kapturka. Dziewczynka, która staje na drodze wilczątka, pewien rodzaj alter ego baśniowej wnuczki, jest postacią bez skrupułów, za życzliwym obliczem kryjąca bezwzględność, jakiej nie powstydziłby się najgroźniejszy wilk. Wprawdzie w toku opowieści czytelnik dowiaduje się, że dziecko stało się ofiarą manipulacji dorosłych, ale w niczym nie osłabia to siły pierwszego wrażenia.
"Czerwone wilczątko" to w istocie książka pretekst. Jak możemy się domyślać nie daje gotowych odpowiedzi na pytania o naturę wilka i człowieka. Bardzo wyraźnie przebija się za to kwestia podwójnej narracji oraz konsekwencji do jakich może doprowadzić rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Czerwony Kapturek vel dziewczynka dwukrotnie stają się ofiarami manipulacji. Czterysta lat temu za sprawą wilka, dziś dotyka jej ludzkie kłamstwo.
Amelie Fléchais zdradza w "Czerwonym wilczątku" swoje komiksowe zaplecze: dominuje sekwencyjność obrazów, postacie mają wyraźną mimikę. Jednocześnie warstwa tekstowa pozostaje bardzo poetycka, choć napisana dobrym, zwartym stylem. Świetnie koresponduje z atmosferą nastrojowych akwareli.
Ciągle nie mogę pozbyć się uczucia konsternacji. Spodziewałam się lektury znaczniej prostszej, skupionej raczej na zabawie konwencją, ale mimo to nie jestem rozczarowana. Wśród wielu reinterpretacji baśni o Czerwonym Kapturku, ta będzie należała do moich ulubionych. Właśnie z uwagi na drugie dno, które w tej książce sięga naprawdę głęboko.
