9/17/2015

Lew i ptak


Lew i ptak
Marianne Dubuc
Wydawnictwo Łajka 2015
















Drobiłam wokół tej książki od dwóch miesięcy, albowiem zdobycie własnego egzemplarza nie było prostą sprawą. Chociaż tak naprawdę zaczęłam marzyć o niej już kilka miesięcy wcześniej, kiedy zauważyłam ją w zestawieniu najlepszych picture booków 2014 roku. "Lew i ptak" - książka, która zahipnotyzowała mnie swoim pięknem.


Gdyby chcieć ją opowiedzieć, całość można by streścić w kilku zdaniach. Podejrzewam, że większość potencjalnych odbiorców, w ogóle by po nią nie sięgnęła. Siła tej książki nie tkwi w opowieści, ale w drobnym motywie, którego nikt dotąd nie wykorzystał, a autorka, robiąc to, po prostu trafiła w sedno. Oto bowiem bujna lwia grzywa staje się gniazdem dla zranionego ptaka.

Szalenie trudno byłoby opisać jak ciepłe uczucia budzi widok bliskości, którą Marianne Dubuc uchwyciła na ilustracjach. Niezwykle oszczędne rysunki, koncentrują się na tym jak obecność ptaka wpływa na lwa. Nie ma tu pokazanej drastycznej przemiany groźnego zwierzęcia w łagodnego obrońcę uciśnionych. Praktycznie zapominamy o tym, że w naturze ci dwaj nie mogą obok siebie bezpiecznie współistnieć. Jest natomiast świetnie pokazane narastające przywiązanie, bolesna  rozłąka, aż do radosnego finału. Lwia grzywa, ogień w kominku, posłanko w kapciu kontrastują z niezjedzonym obiadem, nieczytaną książką i samotnym wędkowaniem.  Lew sprzed wizyty ptaka i po niej nie jest już tą samą osobą.



Te przeplatające się motywy bliskości i samotności są niezwykle czytelne. Tekst nie stawia obrazowi żadnych granic. Doświadczyłam tego już podczas pierwszego oglądania, przy którym towarzyszyła mi Sadzonka, że można się bez niego obejść. Coraz bardziej lubię opowiadać jej książki własnymi słowami, a "Lew i ptak" doskonale sprawdzają się zarówno w tej roli jak i w cichym, samotnym kontemplowaniu.

Kiedy patrzę na okładkę, wciąż zachwyca mnie z jak niezwykłą pieczołowitością narysowana jest lwia grzywa i jak doskonale współgra z nią jasne, niczym niezmącone tło. W środku autorka nie rezygnuje z bieli, a nawet celowo pozostawia czyste strony. Mistrzowsko skupia uwagę na tym co istotne, pomijając zbędne detale. "Lew i ptak" to doskonały dowód na to, że pomysł to połowa sukcesu, druga połowa to jego realizacja.




9/07/2015

Poznaj Pettsona i Findusa


Poznaj Pettsona i Findusa
Sven Nordqvist
Media Rodzina 2015










Muszę się przyznać, że jestem bardzo podatna na marketingowe ponęty okołoksiążkowe w postaci toreb, kubków, t-shirtów, ołówków i innych. Cieszą nas i z powodzeniem hamują apetyt na disneyowskie motywy, z których bez szwanku na samopoczuciu jestem w stanie skonsumować jedynie Myszkę Miki. "Poznaj Pettsona i Findusa" to w zasadzie również taki mały marketingowy kamyczek do hodowania lojalnego czytelnika "dużej" książkowej serii. Niestety często się zdarza, że te wstępniaki nie nadążają jakością za pierwowzorem. Mają za zadanie jedynie budować siatkę skojarzeń i zatrzymać uwagę do czasu gotowości na właściwy produkt. W przypadku Pettsona i Findusa jest na szczęście inaczej.

"Poznaj Pettsona i Findusa" zaskoczyła mnie pozytywnie z dwóch powodów: po pierwsze i czysto subiektywnie, mimo że kartonowa, świetnie nadaje się do czytania z trzylatkiem, po drugie, mimo że niewielka objętościowo, jest na szczęście książką z pomysłem, a nawet dwoma. Historia przede wszystkim oswaja ze specyficznym findusowym słownictwem typu: kurnik, drewutnia, wychodek, a ponadto jest dowcipną relacją z pewnych poszkiwań, które Findus zorganizował Pettsonowi. Książka wymaga sporo uwagi, zarówno w warstwie słownej jak i obrazowej, jako taka może więc służyć praktycznie od kołyski do przedszkola. Uwielbiam śledzić szczegóły w ilustracjach Nordqvista i odkrywać wciąż nowe zaskakujące elementy. "Poznaj Pettsona i Findusa" powstała chyba również po to, żeby zasmakować w charakterystycznym bałaganie, poobserwować tajemnicze mukle, czy choćby poszukać motywów Mamy Mu. Z mojego doświadczenia, opowiadania o Staruszku Pettsonie i kocie Findusie, z uwagi na rozbudowaną narrację, nadają się do czytania dopiero z czterolatkami, czyli chwilę później niż o wiele bardziej dynamiczne historie o Mamie Mu. Jest więc szansa, że najstarsi czytelnicy nowego kartonu sami z satysfakcją odkryją, że brązowa krowa wygląda znajomo.

Wśród swoich wielu walorów książka ma jeszcze jeden, niebagatelny w zderzeniu z kartonową konkurencją na półce w supermarkecie, mianowicie bardzo przyjemną, jednocyfrową cenę okładkową.





8/23/2015

13-piętrowy domek na drzewie


13-piętrowy domek na drzewie
Andy Griffiths & Terry Denton
Nasza Księgarnia 2015

















Lubię zawijać do nowych, książkowych portów, a zwłaszcza  do tych mało oczywistych i bardzo zaskakujących. Czuję, że jestem właśnie na zupełnie nowym szlaku. Z takiego właśnie nowego portu pochodzi „13-piętrowy domek na drzewie”. Jeżeli znacie „Dziennik cwaniaczka”, „Koszmarnego Karolka” albo „Monstrrrualną erudycję”, „Domek” możecie postawić na tej samej półce. Dla mnie było to pierwsze zetknięcie z jej zawartością i, mimo początkowych obaw, okazało się być miłym zaskoczeniem.
 

Kiedy wyszło na jaw, że czytelnicze problemy Tomka wynikają nie z lenistwa ani niechęci do książek, ale z ukrytej, poważnej wady widzenia, zaczęliśmy intensywną rehabilitację i gruntowny przegląd książek do samodzielnego czytania. Na początkowym etapie w odstawkę poszły te z małym stopniem pisma i takąż interlinią. Szybko okazało się, że trudno pogodzić tematyczne ambicje siedmiolatka z ofertą książek dostatecznie czytelnych i niemęczących oczu. Moje nadzieje pokładane w komiksach okazały się płonne. Krótkie frazy nie rekompensowały zbyt wielu rozpraszających szczegółów, małych liter i niezbyt czytelnych krojów. Wraz z postępem rehabilitacji mogliśmy sobie jednak pozwolić na coraz więcej. Strzałem w dziesiątkę okazał się powieściokomiks.
 

W gronie wszystkich prykająco-bekających książek dla chłopców, „13 piętrowy domek na drzewie” to powieść iście salonowa, choć nie odchodząca zbyt daleko od głównego nurtu. Tomek gustujący w absurdalnym poczuciu humoru rodem z Pratchetta, którego w „Domku” nie brakuje, śmiał się na tylnym siedzeniu samochodu już od pierwszych stron. Powieść autotematyczna, w której Andy – autor i Terry – ilustrator mieszkają razem w domku na drzewie  i w natłoku rożnych niesprzyjających okoliczności próbują napisać nową książkę, ma w sobie urok rollercoastera o wyjątkowo ekstremalnej trasie. Tempo nie zwalnia do ostatniej strony i to uważam za zasadniczy plus. Są oczywiście i inne: choćby szczegółowo rozrysowany schemat domku, który niesamowicie działa na wyobraźnie nie tylko kilkulatka. Bez problemu można się doliczyć wszystkich trzynastu pięter, na których zlokalizowane są m.in. takie atrakcje jak fontanna z oranżadą, kręgielnia czy podziemne laboratorium.
 

Biorę tę książkę ze wszystkimi beknięciami i glutami (których na szczęście nie ma za wiele). Z lubością odkrywam żarty słowne typu kotnarek, ale nie gardzę także przygodami Superpalca, który z palcem w nosie (sic!) poradzi sobie z zatkanym nosem. A niech tam! Wybaczę również autorom nawiązanie (być może przypadkowe) do innej autotematycznej powieści dendrologicznej - „Magiczny domek” Bianki Pitzorno. Rozbawieni do łez oboje z Tomkiem szykujemy się na kolejną część: „26-piętrowy domek na drzewie”. Oczywiście do samodzielnego czytania.



8/06/2015

Życie według Duni


W miłym gronie sympatyków książek dla dzieci zastanawialiśmy się niedawno, czy Pippi, klasycznie antypedagogiczna postać literacka, jest bohaterką, z którą dzieci się identyfikują i chcą naśladować. Pytanie wydaje się uzasadnione, zwłaszcza jeśli spojrzymy kilka (kilkadziesiąt?) lat wstecz, kiedy emocje wokół Pippi i jej ekscentrycznego zachowania były szczególnie nabrzmiałe. Większość osób była zdania, że dzieci traktuje Pippi i jej pomysły z dystansem, widząc siebie raczej przez pryzmat Tommy'ego i Anniki.

Dunia w czwartym tomie bardzo przypomina niepokorną Pippi. "Już nigdy niczego nie zrobię bez twojej zgody!" - mówi tata, "Najważniejsze, żebym znów była szczęśliwa" - dodaje Dunia. Lagercrantz robi nawet krok dalej niż Lindgren. Zachowania Pippi zwykle obnażały słabości dorosłych, motywacje Duni są czysto egocentryczne.

O realizmie psychologicznym, jego źródłach, wymaganiach i konsekwencjach więcej na wortalu Ryms.